Lalka - narrator, narracja

Narrator. "Lalka" Bolesława Prusa

"Lalka" - narracja

Pamiętaj, że w "Lalce" Bolesława Prusa narracja prowadzona jest przez dwóch narratorów:

1. pierwszosobowy - Ignacy Rzecki w "Pamiętniku starego subiekta" ({ln: Rzecki jako narrator ' Ignacy Rzecki - narrator w "Lalce"}) 
2. trzecioosobowy, realistyczny - typowy dla powieści pozytywistycznej.

Ten artykuł opisze głównego narratora w powieści Bolesława Prusa pt. "Lalka".

narracja odautorska auktorialna obiektywna

• wypowiada się w 3 os. lp.

sytuacja narracyjna

• nieumotywowana - nie wiemy, dlaczego snuje narrację

styl narracji

• przezroczysty - nastawiony na informację i sprawzdawczość

konwencja narracji

• realizm
• pojawiają się elementy oniryzmu, surrelizmu w snach i wizjach bohaterów

formy podawcze

• opis
• dialog
• monologi wewnętrzne
• listy
• pamiętnik

dystans narratora

zakres wiedzy o świecie przedstawionym - nie jest wszechwiedzący, ograniczona wiedza o świecie

• „zwieszała się być może ćwierćwiekowa pajęczyna, a z pewnością ćwierćwiekowa firanka," - nie jest pewien wszystkich informacji, snuje przypuszczenia.
• „i... kto wie, ile pocałunków ogrzało ręce i nogi marmurowego bóstwa?" - narrator o relacjach Izabeli z posągiem Apollina

zachowuje tajemniczość

• nie zdradza imion bohaterów „Przystąpił do niej młody człowiek z wczorajszej kwesty";
• nie zdradza prawdziwych losów Stanisława Wokulskiego;
• nie wyjaśnia, które opinie bohaterów o innych bohaterach są prawdziwe, a które błędne;

opowiadacz, przewodnik czasowa odległość, obserwacja bieżących wydarzeń

• „Ciekawym zjawiskiem była dusza panny Izabeli."

zachowuje dystans wobec I. Rzeckiego

• „Równie jak pokój, nie zmieniły się od ćwierć wieku zwyczaje pana Ignacego"

wartościowanie

• dązy do obiektywizmu, ale zdażają mu się oceniające wypowiedzi: „Ciekawym zjawiskiem była dusza panny Izabeli."

pozycja narratora

• na zewnątrz świata przedstawionego

postawa narratora

• sprawozdawcza i informacyjna
• oceniająca i interpretacyjna

sposób udzialania głosu bohaterom

• w "Lalce" spotykamy wszystkie trzy sposoby udzielania głosu bohaterom:

• mowa niezależna
• mowa pozornie zależna (przybiera postać monologu wewnętrznego bohatera)

• „Gdyby ją kto szczerze zapytał: czym jest świat, a czym ona sama ? niezawodnie odpowiedziałaby, że świat jest zaczarowanym ogrodem, napełnionym czarodziejskimi zamkami, a ona - boginią czy nimfą uwięzioną w formy cielesne."
• „Dla niej nie istniała nawet siła ciężkości, gdyż krzesła jej podsuwano, talerze podawano, ją samą na ulicy wieziono, na schody wprowadzano, na góry wnoszono."
• "Wtedy zdało się jej, że z wyżyn szczęśliwego Olimpu zstąpiła do beznadziejnej otchłani Wulkana, gdzie cyklopowie kują pioruny mogące zdruzgotać sam Olimp. Przyszły jej na myśl legendy o zbuntowanych olbrzymach, o końcu tego pięknego świata, w którym przebywała, i pierwszy raz w życiu ją, boginię, przed którą gięli się marszałkowie i senatorzy, zdjęła trwoga."

• narrator nie ocenia i nie komentuje wypowiedzi postaci
• nie tylko on przedstawia wydarzenia i postacie

język narratora

• środki stylistyczne
• obiektywizm
• indywidualizacja języka bohaterów

Źródło:

Lalka B. Prus - strona Uniwersytetu Gdańskiego